Özel haber

…………………………..

Esnaf kredisinde faiz oyunu!

Esnafa “Cansuyu” diye yutturulan kredilerin aslında can suyu değil, bir faiz tuzağı olduğu belgeleriyle ortaya çıktı.

                Faiz üstüne faiz bindiriliyor

Halkbank’ın, Esnaf Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla esnafa kullandırdığı kredilerde, erken ödeyen esnafa yönelik akıl almaz bir şekilde faiz oyunları tezgahlanıyor. Erken ödeme için kredi taksitlerinin faizlerini kanun gereği düşürmek zorunda olan Halkbank’ın, tahsil edemediği faizleri bir sonraki taksitin üzerine bindirdiği anlaşıldı.

               Kanun yok, uygulama var!

Bankanın, “elimde param var, kredi taksitini erken ödedim” diye erken ödeme yapan esnafa, bir sonraki taksitlerde inanılmaz faiz bindirdiği belgelerle ispatlandı. Bu duruma itiraz eden ve uygulamanın kanunsuz olduğunu iddia eden esnafa ise banka görevlileri, “bizde uygulama böyle. Size düşük faizle kredi veriliyor. Faiz almazsa banka kar edemez. Ne diye kredi versin ki?” ifadeleriyle itirazlar reddediliyor.

Halkbank’tan kredi alan ve kredi taksitini erken ödeyen esnafa bankanın yüksek faiz uyguladığı ortaya çıkarıldı. Bankaya yapılan itirazlar ise, “erken ödemede faiz alınamıyor. Ama, banka gelir kaybına uğruyor. Bu durumu engelleme adına, tahsil edilemeyen faizler, bir sonraki taktide ekleniyor” açıklaması yapıldı.

Olay, Bursa Nilüfer ilçesinde yaşandı. Olayı bizzat yaşayan kişi benim. S.S.Yeşil  Nilüfer Esnaf Kefalet  Kooperatifi aracılığıyla Halkbank Nilüfer Şubesinden 210.000.00 Tl (İki yüz on bin lira) olarak beş yıllık vadeli esnaf kredisi kullandım.

Taksit ödemeleri başlayınca, ödemelerimi gününde ve bazı taksitlerimizi de gününden önce, vadesi gelmeden yaptım. Kredinin 2. Ve 3. Taksitini ödeme gününü beklemeden 04.07.2023 tarihinde ödedim.

Banka, vadesi 23 Ağustos 2023 tarihi olan 2. Taksit ödemesi için sözleşmede belirtilen 14 bin 249 lira 58 Kuruş ödemeyi, 04 Temmuz’da tahsil etti. Yine vadesi 23 Kasım 2023 tarihi olan 3. Taksit için, esnaf erken ödeme yaptığı için faiz indirimi uygulanıp 11 bin 550 lira tahsilat yapıldı. 

Buraya kadar işlemlerde herhangi bir eksiklik ve Bankacılık kanun ve uygulamalarına yönelik bir aksaklık görünmüyor. 

Ama, Halkbank Nilüfer Şubesi, 23 Şubat 2024 tarihinde, gelecek sene ödemek için anlaşma yaptığım ödeme planına göre de 15 bin 134 lira 17 kuruş olan taksit miktarını, tek taraflı olarak, mükellefe, borçluya bildirimde dahi bulunmadan yeniden hesaplayıp, internet sitesindeki ödeme planına rakamı 20 bin 666 lira 25 kuruş olarak ekledi. 

Bu olaylar üzerine, Banka yetkilileriyle görüştüm. Kendileri önce faiz konusunda aracılık yapan kooperatife başvurmamı istediler. Kooperatif yöneticileriyle yaptığım görüşmede ise faiz hesaplarının tamamen bankanın sorumluluğunda olduğunu öğrendim. Tekrar banka ile görüştüm.

Sizin anlayacağınız futbol topu gibi bir banka, bir kooperatif arasında mekik dokudum.

Ama, faiz konusunda, “siz borcunuzu zamanında değil, erken ödemişsiniz. Bu nedenle, bankanın gelir kaybı var. Bu kaybı sizden tahsil etmek zorundayız. Sözleşmeniz var. Taksitin erken ödenmesi, faizin ödenmeyeceği anlamına gelmiyor. İstediğiniz yere şikayet edebilirsiniz. Esnaf kredilerinde Halbank’ın uygulaması böyle” dediler.

Eyvah, eyvah, bilmeden öylesine bir suç işlemişim ki, kredi taksitini erken ödemek demek ki daha fazla faiz ödemek anlamına geliyormuş. İki kurum arasında futbol topu gibi gidip gelirken bunu anlamış oldum.

Bu kez ben konuyu CİMER’e bildirdim. Buradan şikayetimi bankaya yönlendirmişler. Müşteri temsilcim beni arayıp, “şikayet etmişsiniz ama yapacak bir şey yok. Bu paraları ödeyeceksiniz. Madem faizleri fazla ödemek istemiyorsunuz, erken ödeme yapmayın” telkininde bulunup, CİMER’e yaptığım başvuruyu bu şekilde kapattılar. Şahsıma da yazılı belge vermekten imtina ettiler.

Yani, sizin anlayacağınız, ben başıma gelen olayı CİMER’e incelenmesi, olayın doğruluk düzeyinin araştırılması ve varsa ihmali bulunan kurum, kuruluş ile personel hakkında idari ve cezai işlemlerin yapılmasını talep ederken, olay, bire bir suçlanan kuruma havale ediliyor.

Kim, kendi suçunu kabul edip üstlenir ki?...

Olay, tam bir yasak savsaklamadan ibaret.

Sonuç; suçlu belli. Kredi taktini erken ödeyen sensin! Kimi, kime şikayet edip duruyorsun ki?

Verilen nasihat ise, ortalığı bulandırma….!

Bunun üzerine ben, banka görevlilerinin “bu parayı erken öderseniz, faiz ödemezsiniz” sözlerine inanıp, vadesi 23.02.2024 tarihinde dolacak olan ve sözleşmemde 15.134.17 Kr. Olarak ödeyeceğim yazılı olan, erken ödeme yaptığım içinde 20 bin 666 lira 25 kuruşa çıkarılan ödemeyi yapacağını beyan ettim. Banka bana, kanunen altı ay sonra yapmam gereken ve erken ödeme yaptığım için bankanın Bankacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu gereğince tahsil edemediği fakat bir sonrası takside eklediği faizleri baz alarak bu kez 11.000.00 TL ana para, 4 bin 324 TL faiz ve 550 TL kooperatif kefalet ücreti olmak üzere 15.874.00 TL ödememi talep ettiler. Uygulanan faiz oranı ise yüzde 38 olarak gösterdiler.

İşte size faiz oyunlarına dair resmi belge.

Ben bu taksitimi de ödedim. Bir sonrası taksitim yeniden hesaplandı. Bu kez de 23 Mayıs 2024 tarihinde ödemem gereken 11.000.00 TL ana para, 3.300.00 TL faiz ve 440.00 Tl kooperatif kefalet ücreti olmak üzere toplam 15 bin 290 lira 08 kuruş olan taksitim yerine, 11 bin lira ana para, 7 bin 810 lira faiz 440 Tl banka komisyonu, 550 lira Kooperatif kefalet ücreti olmak üzere toplamda 19 bin 800 liralık ödeme çıkardılar.

Alın size, zamanında ödeme yapan esnafa yönelik darbe üstüne darbe indirilen faiz uygulamasının resmi belgesi.

Burada dikkat ederseniz, kredi taksitinin erken ödenmesi durumunda, banka, kanun gereği faizi alamıyor. Ama, aynı faizi bir sonraki ödeme rakamının üzerine ekleyip, deyim yerinde ise esnafları tefeci uygulaması gibi yüksek faiz ödemek zorunda bırakıp buna zorluyor.

Oysa ki, banka kredilerinin düzenlendiği başta Bankacılık Kanunu, Ticaret Kanunu ve bu kanunlarda madde olmaması halinde başvurulan Borçlar Kanunu’na göre, banka erken ödeme nedeniyle tahsil edemediği faizden vaz geçmek zorundadır. Çünkü, vermiş olduğu parayı alıyor, masraflarını alıyor. Ödeme tarihine kadar olan faizlerini de alıyor. “Ben faiz almadım” diye, erken ödeme yapan esnaftan böyle bir tahsilat yapılması kanunlara aykırıdır diye düşünüyorum. Bu olayı, hukukçu arkadaşlarım da görüştüm.

Yapılan uygulamanın kanunlara aykırı olduğunu ifade ettiler. Ama, ben ve hukukçu arkadaşlarım bu durumu banka görevlilerine ve krediye aracılık eden kooperatif yöneticilerine bir türlü anlatamadık.

Çünkü, ihtiyaç kredisi, konut kredisi, taşıt kredisi vs. başlıkları altında verilen kredilerin erken ödenmesi halinde, sözleşmelerdeki rakamlardan faizler silinip, hatta ana paradan bile eski ödemeler düşüldüktün sonra tahsilat yapılması kanunun zorlayıcı maddesidir. Bütün bankalar bu şekilde uygulama içinde iken, Halkbank’ın özellikle de devlet/ hazine destekli kredilerde hem faiz oranlarını yükseltip hem de erken ödeme yapan esnaflara ceza vermesi olarak yorumlanan kanun gereği tahsil edemediği faizleri, bir sonraki taksite yüklenmesi uygulaması, her türlü kanunlara aykırı ve insan mantığına sığmayan bir uygulamadır diye düşünüyorum.

Bu durumu bilip, susan, susturulan, banka ile hareket ettiğini düşündüğüm esnaf kooperatifi yöneticilerinin de konuyla ilgili acilen işlem yapmasını ve olaylara çözüm bulunmasını bekliyorum.

Bankacılık ve Kredi Kanununa göre, kredinin erken ödenmesi halinde faizlerinde indirim yapılacağını biliyorum. Çünkü, daha önce hem konut kredisi hem de taşıt kredisi kullandım. Erken ödeme yaptım. Taksit miktarlarım azaldı. Ama Halkbank’ın erken ödeme yapanlara yönelik faizleri almayıp, bir sonraki kredi taksitine bindirmesini görünce şok oldum. Normalde 23 Şubat 2024 tarihinde 15 bin 134 lira 17 Kuruş ödeme yapması gerekirken, banka5 bin 532 lira 08 kuruş benden fazla ödeme istedi. Bunu da erken ödemede tahsil edilemeyen faizlerin bir sonraki ödemede tahsil edilmesi olarak açıkladı.

Bu resmen haksızlık ve hukuksuzluktur. Milyonlarca esnafa uygulanması halinde ise bankanın nasıl ek gelir, haksız kazanç elde ettiği iddiaları ortaya çıkarılması mümkündür.

Olayların çözümü için önce kredi almasına aracılık eden Yeşil Nilüfer Esnaf Kefalet Kooperatifi yöneticileriyle görüştüm. Cevap ise epey ilginç geldi; “zamanından önce ödeme yaptığınız için ödeme planını bozmuş oluyorsunuz. Bu nedenle, eksik ödenen faizler bir sonraki taksitlere ekleniyor. Yapılacak bir şey yok. İtiraz edebilirsiniz ama sonuç çıkmaz. Bankanın uygulamış böyle. Sözleşmelerde de bankanın taksitleri tahmini olduğu ve istediği rakamları belirleme yetkisine sahip olduğu yazıyor.” 

Tatmin edici bir cevap değil. Banka ile aynı düzeyde verilen bu cevap, esnafın korunmasına adına bana göre düşündürücüdür.

Bankaya gidip, işlemle ilgili bilgi almak istedim. Banka görevlileri, “bu senelerdir uygulanan bir durum. Size özel değil. Banka, eksik ödenen faizleri bir sonraki ödemeye ilave ediyor. Bu konularla ilgili çok şikayetler geldi. Ama, sonuçta banka haklı çıktı. Ödemenizi erken değil, zamanında yaparsanız böyle bir sonuçla karşılaşmazsınız. Çünkü, erken ödemede, Bankalar Kanunu gereği faiz alınamıyor. Bizde, kredi faizini böyle tahsil ediyoruz. Banka, erken ödemede faizi alamadığı için neden zarar etsin ki? ” Diye cevap veriyorlar.

Oysa ki, bankanın zararı yok. Paranın yeniden değerlendirilmesi imkanı nedeniyle çifte karı var.  Kredinin ana parasını ve ödeme gününe kadar olan faizlerini erken ödeme gününde bile ite kaka alıyor. Sonra da bu tahsil ettiği parayı kendi sermayesine ekleyip, başka bir müşterisine parayı, krediyi verebiliyor. Yani, bir kuzudan çifte post çıkarmak gibi bir uygulama ile karşı karşıya kalıyoruz. Banka, zarar etmek değil, çifte kar ediyor. Ortaya çıkan durum ve belgeler bunu gösteriyor.

Ortaya çıkan sonuçlara göre, Halkbank, esnaf kredi taksitlerini zamanından önce ödeyen esnafı faiz baskısıyla cezalandırıyor. 

Ayrıca, esnaf kredilerinin ana parası, bankanın sermayesi değil. Bu parayı, Maliye ve Hazine Bakanlığı bankaya veriyor. Bankanın ana paradan, faiz gelirlerinden zararı mümkün değil, aracılık komisyonları da zorunlu olarak bu banka kullanıldığı için bankaya ek gelir olarak kaydediliyor.

Olayla ilgili takibim devam ediyor. Benim gibi milyonlarca esnaf var, bu kanka aracılığıyla kredi alan. Yine, kredi borçlarını erken ödeyip, kendisine eklenen ek faizleri belki bilen belki de bilmeden ödemek zorunda bırakılan yine binlerce esnaf var. Bu durumun Bankacılık Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Esnaflar için özel çıkarılan Kredi Kanunu bulunmadığını, öğrendim. Bankanın böyle bir işlem yapmasının kanun dışı ve hukuksuz olduğuna inanıyorum.

Bana, esnaf arkadaşlarıma yapılan bu uygulamanın hangi kanun, hangi yönetmelikle yapıldığının yazılı olarak bildirilmesini istiyor ve bekliyorum. Çünkü, banka görevlileri, yazılı beyan veremeyeceklerini anlatıyorlar. Acaba neden? Neler saklanıyor? Neden, böyle bir durumda banka haklı ise olayların kanuni dayanağını açıklamadan imtina ediyor? Diye düşünmek bizim en doğal hakkımız.

Haklarımı arayacağım.